PRASA
1) tytuł: Wojna wojną, ale pogrzeb się należy
autor: Arkadiusz Jakubowski
medium: Reporter leszczyński
opis: Ludzkim szczątkom należy się chrześcijański pochówek, mówi Paweł Gruszka, jeden z bohaterów reportażu. W 2007 roku w Gostyniu w Wielkopolsce założył oddział Stowarzyszenia Pomost. Jego członkowie szukają zapomnianych żołnierskich mogił z czasów II wojny światowej na terenie zachodniej Polski. Odnajdują je i ekshumują, a wydobyte szczątki chowane są potem na cmentarzu. Tekst opowiada historię jednego z takich niezwykłych poszukiwań, dzięki którym po 67 latach Ursula Schroer, sama mająca dziś ponad 70 lat, odzyskała ojca.
2) tytuł: Jak niemiecki elektryk zaraził nas radością
autor: Michał Kokot
medium: Gazeta Wyborcza Wrocław
opis: Reportaż o grupie niemieckich muzyków samby, którzy zarazili entuzjazmem do tańca kibiców podczas Euro 2012 we Wrocławiu. Na ich czele stał niemiecki elektryk pracujący na co dzień w Bundeswehrze. Kierował grupą złożoną niemal ze wszystkich warstw społecznych: urzędnik, policjant, sprzedawca, bezrobotny. Grupa przyjechała do Wrocławia poświęcając swój czas i pieniądze, w zamian za to wyjeżdżała wolna od stereotypów na temat Polski i Polaków.Tu na miejscu zobaczyli nowoczesny, bezpieczny i przyjazny kraj, znacznie im blizszy niż początkowo sądzili (i to nie tylko pod względem odległości).
3) tytuł: NRD zabrała mi matkę
autor: Katarzyna Bielas
medium: Gazeta Wyborcza
redakcja: Duży Format
opis: Wywiad z Katrin Behr ofiarą przymusowych adopcji w NRD, założycielce portalu internetowego dla osób, które doświadczyły tego samego co ona. Mówi w nim o osobistych przeżyciach prześladowanych, o indoktrynacji, traumie i wychodzeniu z niej oraz konieczności odtajnienia akt i ich zbadania. Temat w Polsce właściwie nieznany.
4) Tytuł: Rolnik szuka traktora. Paserski towar od sąsiada
Autor: Julia Szyndzielorz i Wojciech Cieśla
Medium: Die Welt Kompakt
Opis: Na granicy polsko-niemieckiej znikają duże ilości maszyn rolniczych i budowlanych. Niemieccy rolnicy i przedsiębiorcy podejrzewając o to bandy ze Wschodu chcą wziąć sprawy w swoje ręce i grożą samosądem. Śledczy z obu krajów wspólnie prowadzą śledztwo. Wizyta na polsko-niemieckim nadodrzańskim pograniczu.
5) Tytuł: Mój dziadek by mnie zastrzelił
Autor: Nikola Sellmair
Medium: STERN
Opis: Artykuł opowiada przy pomocy podróży do Polski i Izraela historię życia Jennifer Teege. Jej skóra ma ciemną barwę. Studiowała w Izraelu. Jest wnuczką Amona Götha, komendanta obozu koncentracyjnego znanego z filmu Stevena Spielberga „Lista Schindlera”. Amon Göth nadzorował likwidację getta w Krakowie i kierował obozem koncentracyjnym w Płaszowie. Po zakończeniu wojny został postawiony przed sądem w Krakowie i skazany na śmierć. Jennifer Teege wychowana w domu dziecka i adoptowana przez obcą rodzinę o tajemnicy swojego pochodzenia dowiedziała się dopiero, gdy miała 38 lat. Postanowiła się zmierzyć z historią swojej rodziny i zbrodni niemieckich w Polsce.
3) Tytuł: Mężczyźni z budowy
Autor: Rainer Schulze, Philip Eppelsheim
Medium: Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung
Opis: We Frankfurcie Europejski Bank Centralny wrasta do samego nieba. Potęga dwóch wież, przy której budowie uczestniczyli również robotnicy z Polski. Warunki zatrudnienia pozostawiają wiele do życzenia.
RADIO
1) tytuł: Ostatni lot
autor: Monika Stefanek
medium: Polskie Radio Szczecin
opis: 5 marca 1945 roku, podczas ewakuacji ludności niemieckiej uciekającej przed Armią Czerwoną do jeziora Kamper See (dzisiaj Resko Przymorskie niedaleko Trzebiatowa) spadł samolot z blisko osiemdziesięciorgiem dzieci na pokładzie. Katastrofy nikt nie przeżył, a maszyna do dziś spoczywa na dnie jeziora. Przez dziesięciolecia po obu stronach granicy panowało na ten temat całkowite milczenie. Dopiero 67 lat po katastrofie, Polacy i Niemcy po raz pierwszy spotkali się w rocznicę tragedii, by wspólnie upamiętnić ofiary. Władze Trzebiatowa planują wraz ze stroną niemiecką podnieść samolot z dna jeziora i pogrzebać ciała. Reportaż przypomina tragedię, ale przede wszystkim próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak reagują mieszkańcy na inicjatywę wydobycia samolotu oraz czy Polacy są już gotowi na uznanie i wspólne upamiętnienie także niemieckich ofiar wojny.
2) tytuł: Przypadek Edwarda Margola
autor: Mariusz Kamiński
medium: Radio Lublin
opis: Po 65 latach od tajemniczej śmierci Edwarda Margola, robotnika przymusowego w III Rzeszy, wyjaśnia się zagadka jego losów. Od lat chce je poznać Maria Zaręba, siostrzenica, która nie wierzy w krążące po wojnie, w lokalnej społeczności plotki o tym, że jego śmierć była karą za próbę zgwałcenia niemieckiej dziewczynki. Przypadkowo zebrane informacje, na które natrafiono współcześnie podczas realizowanego w Niemczech projektu, pozwoliły odkryć prawdę.
3) tytuł: Nowa Amerika
autor: Cezary Galek
medium: Radio Zachód
opis: Na początku był Słubfurt – wirtualne miasto, w którym Polacy i Niemcy szukali wspólnego języka. Dziś na wspólnym pograniczu sączy się idea Nowej Ameriki, małej ojczyzny tych, którym „się chce” (bez względu na pochodzenie, wyznanie czy narodowość). Audycja jest zapisem kilkuletnich działań Michaela Kurzwelly na rzecz tworzenia przygranicznego społeczeństwa obywatelskiego.
4) Tytuł: Drogi do Warszawy – Życie wzdłuż drogowej barierki
Autor: Anja Schrum
Medium: Deutschlandfunk
Redakcja: Gesichter Europas
Opis: „Dwójka” to najważniejsze połączenie drogowe między wschodem i zachodem Polski. Droga krajowa numer 2 ciągnie się od niemieckiej granicy poprzez Poznań i Warszawę aż do granicy białoruskiej. Jest to wyboisty szlak handlowy, którego rytm określają karawany ciężarówek. Po bokach drogi znajdują się długie chaotycznie pobudowane wsie, ale też wielkie przydrożne zajazdy. Takie jak „Nevada” czy „Las Vegas”, które w ofercie mają restauracje, supermarkety, myjnie ciężarówek i nocne kluby. Z tymi starymi drogami krajowymi Polska zamierza się pożegnać. Równolegle z zachodnim odcinkiem „Dwójki” biegnie już nowa autostrada numer 2, która jest częścią jednego z największych projektów komunikacyjnych Polski. W ostatnich kilku latach oddano do użytku prawie tysiąc kilometrów. Proste linie asfaltowych korytarzy przecinają kraj. Łączą metropolie, przesuwają szlaki komunikacyjne i zmieniają życie starej „Dwójki”.
5) Tytuł: Typowo polskie
Autor: Andreas Herrler
Medium: MDR
Redakcja: MDR Info
Opis: Co to właściwie jest „typowo polskie”? Wielu Niemców ma mocno zakorzenione stereotypy. Z Polską kojarzą im się kradzieże samochodów i inne przestępstwa. Andreas Herrler przez dwa tygodnie podróżował po Polsce, by w audycji „Typowo polskie” pokazać, co tak naprawdę charakterystyczne jest dla tego kraju. Wyprawa prowadziła przez Dolny Śląsk, Karkonosze, Warszawę i Mazury aż do Gdańska. Głos zabrało wielu Polaków, ale też żyjący w Polsce Niemcy. Wskazywali oni, że „typowo polskie” jest przede wszystkim otwarcie na świat i brak kompleksów, krótko mówiąc Europa z krwi i kości.
6) Tytuł: Brandenburskie spotkania: „Polacy ratują Uckermark”
Autor: Wolfgang Heidelk
Medium: rbb
Redakcja: Antenne Brandenburg
Opis: W ostatnim czasie w niemieckiej gminie Amt Gartz zamieszkało ponad 450 Polaków. Wnieśli trochę świeżego powietrza do okolicy na północno-wschodnim krańcu Brandenburgii, gdzie panuje duże bezrobocie i brak perspektyw. Czy jest to jeszcze region w najodleglejszym kącie Brandenburgii, czy może już niebawem stanie się rozkwitającym przedmieściem dużego polskiego miasta? Jak by nie patrzeć, Szczecin ma tyle mieszkańców ile wszystkie niezależne administracyjnie brandenburskie miasta na prawach powiatu razem wzięte. Polacy w Uckermark – jak sobie radzą w swojej nowej małej ojczyźnie? W programie wieczornym Antenne Brandenburg mówią o tym między innymi nauczycielka, agent nieruchomości i ksiądz.
TELEWIZJA
1) tytuł: EZI – w cieniu wojny
autor: Wojciech Królikowski
medium: TVP SA
redakcja: TVP Historia
opis: Reportaż dokumentalny przedstawiający historię jednej z największych legend futbolu, światowej sławy piłkarza, gracza dwóch reprezentacji: Polski i Niemiec – Ślązaka Ernesta Wilimowskiego. W reportażu występują historycy oraz rodzina bohatera. Sławny sportowiec był jednym z najlepszych piłkarzy swojego pokolenia, osiągał sukcesy zdobywając bramki dla reprezentacji Polski i Niemiec. Po wojnie zamieszkał na stałe w Niemczech. Dzięki postaci Ernesta Wilimowskiego widzowie poznają specyfikę Śląska, regionu mającego bardzo silne związki zarówno z Polską jak i z Niemcami.
2) tytuł: Wszyscy jesteśmy wymyśleni
autor: Włodzimierz Krygier
medium: TVP SA
redakcja: TVP Historia
opis: Historia miłości Marka Hłaski i Soni Ziemann na tle powojennej Warszawy… Tak można by opisać ten film jednym zdaniem. Do tego dochodzi wątek szpiegowski, wielka polityka i ukryta walka o ostateczny kształt granic Polski. Mottem filmu jest zdanie Konfucjusza, że „lepiej zapalić małą świeczkę niż skarżyć się na ciemność”. Zdanie to obrazuje tak zwaną filozofię „małych kroków”. Małe kroki czasem prowadzą do dużych zmian. Takie kroki właśnie doprowadziły do polsko-niemieckiego pojednania, bez czego nie byłoby dzisiejszej Europy.
3) tytuł: Kolej Wschodnia (odc. 2)
autor: Katarzyna Pazurkiewicz
medium: TVP Gorzów Wielkopolski
opis: „Kolej Wschodnia” to sześcioodcinkowy program telewizyjny przedstawiający historię dawnej Pruskiej Kolei Wschodniej oraz aktualną sytuację obszaru, przez który biegnie ta linia w aspekcie gospodarczym, demograficznym, kulturalnym i turystycznym. Program ten pokazuje życie tutejszych mieszkańców oraz jak kolej zbliża do siebie Polaków i Niemców. Audycja jest także dokumentacją rodzącego się na polsko-niemieckim pograniczu Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej. Instytucji, która ma poprzez odrodzenie linii kolejowej na trasie Berlin-Piła, doprowadzić do integracji obu krajów i rozwoju gospodarczego.
4) Tytuł: W poszukiwaniu utraconego dzieciństwa. Kim był Bruno Schulz?
Autor: Matthias Frickel
Medium: Deutsche Welle
Opis: Kim był Bruno Schulz? „Urodził się jako Austriak, żył jako Polak i umarł jako Żyd.” To o Galicjaninie, który pisał jak Kafka i pozostawił po sobie wiele wspaniałych obrazów. Przed dziesięciu laty pewien Niemiec w Drohobyczu opodal Lwowa odnalazł ostatnie obrazy Schulza. Kilka z nich wywieziono do Izraela. Bruno Schulzem interesuje się coraz więcej ludzi. Siedemdziesiąt lat po tym jak Schulz został zastrzelony przez esesmana, powstał film podążający śladami jego życia. Dlaczego dzisiaj artyści w Niemczech, Polsce, Ukrainie czy Izraelu szukają inspiracji w mistycznym świecie Schulza i na tej podstawie tworzą swój własny? Podróż do Drohobycza przez Zwickau, Lublin, Rzym i Londyn. Podróż do pisarzy, muzyków rockowych i twórców teatralnych, którzy tak jak Schulz w swoich opowieściach podróżują do krainy utraconego dzieciństwa.
5) Tytuł: Nowi Niemcy
Autor: Hannes Agena, Heiko Seibt
Medium: NDR Fernsehen, Landesfunkhaus Mecklenburg-Vorpommern
Opis: Boom w regionie przygranicznym? Po przełomie miasta Löcknitz, Strasburg i Pasewalk straciły prawie jedną trzecią swoich mieszkańców. Jednak teraz nastąpił zwrot w tym trendzie. Coraz więcej polskich rodzin ze Szczecina i okolic przeprowadza się do tańszych Niemiec, gdzie kupują domy i są najlepszymi klientami w (niemieckich) sklepach z materiałami budowlanymi i wysyłają swoje dzieci do niemieckich szkół i przedszkoli. „Polacy nadchodzą” – opowiada o tym z punktu widzenia agentów nieruchomości, burmistrzów, architektów i oczywiście polskich rodzin.
6) Tytuł: Dziwaczny performer
Autor: Joanna Ratajczak
Medium: rbb
Opis: Na scenie jest głośny i hałaśliwy. Spokojnym chłopcem jest u swoich rodziców, z którymi przed dwudziestu laty wyemigrował z Polski do Niemiec. Jemek Jemowit ten wychowany w Zachodnim Berlinie polski emigrant to jednoosobowa orkiestra, didżej i artysta konceptualny. Jego muzyka i teksty są przesiąknięte trudną miłością do jego własnych polskich korzeni i wpływem Zachodniego Berlina. Artysta jednak nie chce się dać zaklasyfikować i zamknąć w jakieś szufladzie. Swoją twórczość określa mianem „post-patriotycznej polskiej muzyki ojczyźnianej”.